O Sołectwie

Wieś sołecka położona jest przy drodze z Kórnika do Śremu, około 7,5 km na południowy wschód od Kórnika.

W początkach XIV wieku znana była jako Czmaniewo, a pod koniec tego stulecia jako Czman, a później Dzman, Dzmany (XV w.). Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od pospolitego określenia „cman”, które oznacza oszustwo, wyzysk (Kozierowski 1921, Rymut 1996). Takie pochodzenie nazwy może być uzasadnione wydarzeniami, jakie miały tu miejsce w wiekach XIV i XV gdzie na porządku dziennym były oskarżenia, spory i procesy o prawo własności do ziemi i innych dóbr (Hłyń, Potocka 2007). W początkach XVI  wieś należała do parafii w Radzewie.     

Od XVII w. wieś należała do Majętności Kórnickiej. Funkcjonował tutaj folwark, lecz nie zachowały się do dnia dzisiejszego jego pozostałości. U schyłku XIX wieku znajdowały się tu 34 domy mieszkalne, w których mieszkało 329 osób; 221 osób było katolikami, a 108 wyznania ewangelickiego. 

Czmoń należy do największych sołectw gminy, zajmując obszar 1707 ha. Ponad 60% powierzchni stanowią lasy. Na północ od wsi rozciąga się rozległy, 900-hektarowy Las Kórnicki. W drzewostanie dominuje sosna z domieszką buka, dębu i brzozy. W obrębie kompleksu znajduje się kilka niezwykle cennych przyrodniczo obiektów, m. in. Młynora i Lizawy. Dużym walorem tej części gminy jest urozmaicona rzeźba. W pobliżu drogi z Czmonia do Śremu znajduje się kompleks wydm śródlądowych porośniętych lasem sosnowym, nazywany Czmońskimi Górami. Na południe od wsi znajduje się natomiast kompleks wzniesień z kulminacją 84 m n.p.m. Pomiędzy nimi, w zagłębieniu terenu występuje podmokły ols, gdzie stwierdzono występowanie chronionego gatunku – widłaka jałowcowatego. Tutaj też rosną dwa potężne dęby uznane w 2001 roku za pomniki przyrody.  

Pozostałe tereny wykorzystywane są rolniczo oraz pod budownictwo mieszkaniowe. Sołectwo zamieszkują 754 osoby i jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się pod względem zabudowy mieszkaniowej obszarów gminy. W ciągu ostatniego dziesięciolecia liczba ludności niemal się podwoiła ze względu na powstające tu od kilku lat osiedla domów szeregowych.